Medyanın Dönüşen Yüzü: Reuters 2024 Dijital Haber Raporu

Reuters Enstitüsü tarafından yayımlanan 2024 Dijital Haber Raporu, dünya genelindeki dijital haber tüketim alışkanlıklarını, medya güvenini ve sosyal medya kullanımını inceliyor. Bu rapor, 47 ülkeden 94.943 yetişkinin verilerini içeriyor ve dünya nüfusunun yarısının ulusal ve bölgesel seçimlere katıldığı, Ukrayna ve Gazze'de süregelen savaşlar gibi kritik olayların yaşandığı bir dönemde yapıldı. En çarpıcı bulgulardan biri, her 10 kişiden yaklaşık 4'ünün (%39) haberlerden kaçınıyor olması. Bu oran, 7 yıl öncesine göre %10 artış göstermiş durumda.

10 Kişiden 6'sı Gerçek ve Sahte Haberleri Ayırt Etme Konusunda Endişeli

2024 raporu, internette doğru ve sahte haberleri ayırt etmekte zorlanan kullanıcı oranının %3 artarak %56'dan %59'a çıktığını gösteriyor. Özellikle seçimlerin yapıldığı ve yapılacağı ülkelerde bu endişe daha yüksek. Güney Afrika’da bu oran %81, ABD'de %72 ve Birleşik Krallık'ta %70 olarak dikkat çekiyor.

Sosyal medya platformları incelendiğinde, TikTok kullanıcılarının %27'si güvenilir haberleri tespit etmekte zorlandığını belirtiyor. Bu, gençlerin yoğun olarak kullandığı platformda endişe verici bir oran. Diğer sosyal medya platformlarında ise bu oran TikTok ve X'e göre biraz daha düşük.

10 Kişiden 4'ü Haberlerden Kaçınıyor

2024 raporuna göre, dünya genelinde haberden uzak durma oranı artmış durumda. 2017'de %29 olan bu oran, 10 puan artarak %39'a ulaşmış. Bu durum, medya tüketim alışkanlıklarının değiştiğini gösteriyor.

Haber Tüketim Alışkanlığı Değişiyor mu?

Rapora göre, haber tüketim alışkanlıkları değişiyor. YouTube, TikTok ve Instagram gibi video tabanlı platformlar daha fazla tercih ediliyor.

Platform bazında:

- YouTube, kullanıcıların %31'i tarafından haftalık haber kaynağı olarak kullanılıyor.

- WhatsApp %21 ile ikinci sırada.

- TikTok ise %13 ile gençler arasında popülerlik kazanıyor.

Sosyal medya platformlarının haber tüketimi:

- Tayland %39

- Kenya %36

- Endonezya %29

- Peru %27

- Birleşik Krallık %4,

- Danimarka %3,

- ABD %9 ile düşük seviyelerde.

Dünya Genelinde Yalnızca 10 Kişiden 4'ü Haberlere Güveniyor

Dünya genelinde katılımcıların sadece %40'ı haberlere genellikle güveniyor. Güven seviyesi, yaş, gelir, eğitim gibi faktörlere göre değişiklik gösteriyor.

Türkiye'den 2082 kişinin katıldığı ankette, en az güvenilen üç haber markası A Haber, ATV ve Sabah olarak belirtilmiş. TRT, güven puanında bir önceki yıla göre üç puan kaybetmiş.

Raporun Türkiye Verileri

2023 Seçimleri

Cumhurbaşkanlığı ve 28. Dönem Milletvekili Seçimi sürecinde bazı kanalların iktidar partisine orantısız süre ayırdığı belirtiliyor.

RTÜK Cezaları

NOW TV ve Halk TV'nin aldığı cezalar vurgulanmış.

Güven Seviyeleri

Türkiye’de haberlere güven oranı %35 olarak ölçülmüş ve bu oranla 47 ülke arasında 26. sırada yer alınmış.

Televizyon, Türkiye'de en etkili haber kaynağı olmaya devam ediyor. Ulusal yayıncıların çevrimiçi haber servisleri de etkin. Basılı gazetelerin haftalık erişimi ise 2015 yılına göre yarıya inmiş durumda.

Türkiye'de Haber Kaynakları Sıralaması:

Çevrimiçi medya (sosyal medyanın da içinde bulunduğu) - %70
Televizyon - %56
Sosyal medya - %45
Basılı gazeteler - %19

En Merak Edilen Sorular

Dijital Haber Raporu nedir ve neyi kapsar?

Dijital Haber Raporu, Reuters Enstitüsü tarafından her yıl yayımlanan bir çalışmadır ve dünya genelindeki dijital haber tüketim alışkanlıklarını, medya güvenini ve sosyal medya kullanımını inceler. 2024 raporu, 47 ülkeden toplanan veriler üzerine kuruludur ve dünya nüfusunun yarısını ilgilendiren önemli olaylar sırasında gerçekleştirilmiştir. Raporda, katılımcıların haberden kaçınma oranları, sahte ve gerçek haberleri ayırt etme konusundaki endişeleri gibi konular ele alınır. Ayrıca, sosyal medya platformlarının haber tüketimindeki rolü ve bölgesel farklılıklar da detaylı olarak incelenir.

Sahte haber endişesi neden artıyor?

2024 Dijital Haber Raporu'na göre, sahte haber endişesi artış göstermiştir çünkü kullanıcıların internette karşılaştıkları bilgilerin doğruluğunu ayırt etmesi gittikçe zorlaşmaktadır. Özellikle seçim dönemlerinde bu endişe daha da yükselmektedir. Örneğin, Güney Afrika'da bu oran %81'e çıkmış, ABD'de %72 ve Birleşik Krallık'ta %70 olarak kaydedilmiştir. Sosyal medya platformları, özellikle genç kullanıcılar arasında sahte haberlerin yayılmasına daha müsait, bu durum sahte haber endişesini daha da artırmaktadır. TikTok gibi platformlarda, kullanıcıların %27'si güvenilir haber bulmakta zorlandığını dile getirmektedir.

Haber tüketim alışkanlıkları neden değişiyor?

Haber tüketim alışkanlıklarının değişmesinin başlıca nedenlerinden biri, dijital ve sosyal medya platformlarının yükselişidir. Raporda, YouTube, TikTok ve Instagram gibi video tabanlı platformların haberlere erişimde daha yaygın bir hale geldiği belirtiliyor. Kullanıcılar, geleneksel haber kaynaklarının yerine bu platformları tercih ediyor. Örneğin, YouTube, katılımcıların %31'i tarafından haftalık haber kaynağı olarak kullanılıyor. Bu değişim, özellikle genç kullanıcılar arasında dikkat çekici. Ayrıca, farklı ülkelerde sosyal medya platformlarının haber tüketimindeki rolü büyük oranda değişiklik gösterebiliyor.

Hangi ülkelerde haberlere güven daha düşük?

2024 Dijital Haber Raporu'na göre, haberlere güven oranı ülkeden ülkeye büyük farklılıklar göstermektedir. Türkiye'de haberlere güven oranı %35 olarak ölçülmüştür ve bu oranla 47 ülke arasında 26. sırada yer almıştır. Türkiye'nin yanı sıra, dünyada genel olarak haberlere güven oranı %40 civarında seyretmektedir. Güven seviyesi, siyasi konumlanış, yaş, gelir ve eğitim gibi faktörlere bağlı olarak değişmektedir. Özellikle bazı haber markaları güven konusundaki düşük puanları ile dikkat çekmektedir. Türkiye'de en az güvenilen haber markaları arasında A Haber, ATV ve Sabah belirtilmiştir.